Nhân vật lịch sử Việt Nam

Tỉnh thành Không rõ
Thời kì - Dựng nước (2000 - 258 trCN)

Nhân vật thần thoại trong thời Hồng Bàng. Anh linh hiển hách, được dân chúng thờ phụng.

Ông nguyên là một trong 50 người con đã theo Âu Cơ về núi. Suốt đời ông mưu ích lợi cho dân chúng miền núi, và do tinh thần vị tha của ông, dân trong nước đều cảm động, ngưỡng mộ noi theo gương sáng.

Về sau, các triều đại nối tiếp truy phong ông là phúc thẫn, thụy hiệu Cao Sơn đại vương.

Đời hậu Lê, các tướng Nguyễn Văn Long, Nguyễn Văn Hoằng và Nguyễn Văn Lữ kính trọng uy linh ông, đồng xin lập đền thờ ông để biểu dương.

Đền thờ ông còn ở huyện Phụng Hoa, tỉnh Ninh Bình (nay thuộc tỉnh Ninh Bình).

Trong Công dư tiệp ký và trong Kiến văn tiểu lục lại có một truyền thuyết khác.

Đền thờ Cao Sơn đại vương ở Ương Giản, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương (nay thuộc tỉnh Hải Dương).

Tương truyền đây là thần nhân rất giỏi chữa bệnh, thường hiện thân làm thầy lang đề cứu đời, nhất là chữa chứng đậu mùa. Khi hỏi họ tên, địa chỉ thì vị thần ấy nói: "Ta là Cao Sơn, nhà ở xứ Đầu Hồ, xã Lương Giản, thuộc huyện Chí Linh". Bởi thế dân chúng tin tưởng là Cao Sơn đại vương đã hiển thánh.

Đời Lê Tương Dục, khoảng năm Canh ngọ 1510, đại học sĩ Lê Trụy có phụng soạn bài bia dựng nơi đền Cao Sơn.