Nhân vật lịch sử Việt Nam

Tỉnh thành Nam Định
Thời kì - Dựng nước (2000 - 258 trCN)

Nhân vật thần thoại đời Hồng Bàng. Tương truyền ông là người làng Bối Cẩm, huyện Thiên Bản (sau đổi là làng Bối Lan, huyện Vụ Bản) tỉnh Nam Định.

Vốn là thần tiên núi Nhạc giáng sinh, do bà mẹ nằm mộng thấy dị nhân mặt đen mách báo cho biết như thế.

Ông có sức mạnh phi thường, nhưng tâm tính rất ngỗ nghịch. Đến nỗi thượng đế từng phải sai Lôi thần đập chết ông đi. Ông thác, hóa thành thần linh, cải tà qui chánh, cứu độ người đời, cho nên được dân chúng lập đền thờ. Triều đình có sắc phong làm phúc thần.

Có bài thơ xưa đề vịnh về nhân vật thần thoại này.

"Nhị ngũ chung linh quýnh nhĩ thừ,
Thần tiêu hắc hán ứng gia phù.
Xích chi luyện được lôi hà úy?
Bạch nhật thừa phù thủy bất ngu.
Hương hỏa vĩnh tồn quang tự điền.
Thái bàn mặc hựu tráng hoàng đô.
Cổ văn kính viễn kim nghi vị,
Quân tử hưu tương biện hữu vô."

Bản dịch:

Lạ thay. Nhị ngũ khí hồn nhiên,
Điềm báo canh khuya tướng mặt đen.
Mỡ nhớt, Thiên lôi không hoảng sợ!
Nước dâng, bè chuối khỏi lo phiền.
Trải bao tự điểm còn hương khói,
Gúp mãi hoàng đô được vững bền,
"Kinh viễn" đồi lời đôi lời nên ngẫm nghĩ.
Có không đừng vội nói huyên thiên